Każdy z nas lubi obejrzeć dobry film. Dobry czyli jaki? najczęściej tym mianem określamy dobrą obsadę aktorską, świetną produkcję i tematykę. Ale oprócz tego równie ważne jest tłumaczenie hollywoodzkiej produkcji na język polski. Czy komuś nie zdarzyło się nie zrozumieć filmu tylko dlatego, że jakość tłumaczenia była kiepska? Z pewnością wiele razy. I wydawało nam się, że sami lepiej przetłumaczylibyśmy go. Źle dobrane kwestie aktorów albo słabe napisy mogą zniechęcić do oglądania takiego filmu. To zrozumiałe. Właśnie tak ważne jest dobre tłumaczenie filmów z języka obcego na polski. Praca tłumacza filmów jest bardzo specyficzna i zarazem ekscytująca. Nie wystarczy jedynie poprawnie przetłumaczyć dialogi czy napisy, ale ważne jest coś więcej. W takim tłumaczeniu trzeba celnie uchwycić kontekst, sens i klimat produkcji. I potrafić je umiejętnie oddać w przekładzie. Czy trudno jest zostać tłumaczem filmów? Jakie wymagania należy spełnić i czy każdy tłumacz spełni się w tej pracy? Oto jak fascynująca jest praca tłumacza filmów.
Czy każdy może zostać tłumaczem filmów?
Zasadniczo tak. Podobnie jak każdy, nawet bez kierunkowego wykształcenia może pracować w zawodzie tłumacza. Oczywiście za wyjątkiem tłumaczy przysięgłych, którzy muszą spełnić określone wymagania i zdać egzamin zawodowy. Zasadniczo jednak, aby być tłumaczem nie trzeba kończyć filologii, choć wiedza ta jest przydatna w pracy. Tak naprawdę, aby być tłumaczem języka obcego należy wykazywać się biegłą znajomością języka i mieć zdolności do tego zawodu. Często bowiem sama znajomość języka nie wystarcza. W tej pracy liczy się także elokwencja, bogactwo leksykalne i …inteligencja.
Ale tłumaczenie filmów to zupełnie inna specyfika pracy. Z jednej strony to praca marzeń niejednego tłumacza. Ekscytująca, oryginalna. Z drugiej jednak, to zajęcie pełne wyzwań i ogromnej pracy językowej. Każdy doświadczony tłumacz wie, że tłumaczenie to nie tylko wierne odtworzenie treści. To coś więcej. Dobre tłumaczenie musi być celne, idealnie trafione w kontekst i klimat oryginału. Podobnie jest z tłumaczeniem filmów.
Praca tłumacza filmów nie jest tak prosta jak mogłoby się wydawać. Tu liczy się dokładna, kontekstowa znajomość języka obcego. Tłumacz filmów musi uchwycić zamysł jego twórcy i przekaz dzieła. Jeśli dialogi w filmie tłumaczone będą w oderwaniu od sensu i wizji jego twórcy, tłumaczenie będzie błędne.
Tłumacz filmów – dobra znajomość języka to za mało!
Aby zostać tłumaczem filmów wymagana jest umiejętność wyczucia klimatu i przesłania utworu. Jest równie ważna jak znajomość języka obcego. Jednak bez znajomości kontekstu, samo tłumaczenie będzie zbyt „suche”. W filmie ogromną rolę odgrywają emocje, uczucia. I takie właśnie powinno być tłumaczenie napisów do filmu czy dialogów. Bez dopasowania przekładu do kontekstu, nie można mówić o dobrym tłumaczeniu filmu.
Przed podjęciem tłumaczenia filmu, tłumacz powinien najpierw przygotować swój warsztat pracy. I wcale nie chodzi tu o słownictwo, a o nastawienie. Tłumacz musi dokonać w pierwszej kolejności analizy głównych bohaterów, klimatu filmu i zbudowanych przez twórcę relacji. Dzięki temu łatwiej będzie mu dobrać odpowiednie dialogi w języku docelowym. Powinien po prostu psychologicznie podjeść do pracy. Bo pamiętajmy, że w tłumaczonym filmie czy serialu to one odgrywają kluczową rolę. W takich tłumaczeniach kontekst i przekaz narracji jest ważniejszy niż dokładne tłumaczenie.
Podobnie sytuacja wygląda przy tworzeniu napisów do filmu. Ta praca wymaga wiele cierpliwości i pokory od tłumacza. Pamiętajmy, że tłumacz nie może zmieniać ani wpływać na przekaz dzieła. Przekład nie polega na „ulepszaniu” ścieżki dialogowej, a na jej dobrym przekazie. Nawet jeśli tłumacz miałby inny pomysł (może i lepszy) na konkretną scenę dialogową, nie może jej zmieniać. Wówczas bowiem wypaczyłby charakter filmu i zmieniłby jego wyraz. Dlatego warto kilka ważnych zasad mieć na uwadze podczas tworzenia napisów do filmów i seriali.
Po pierwsze ważna jest dobra ścieżka dialogowa. Każdy z nas lubi oglądać film, który jest dobrze przetłumaczony. Trafione teksty i dobrze przetłumaczone idiomy to połowa sukcesu. Dobra lista dialogowa zawiera też didaskalia czyli wyjaśnienia. To tu znajdziemy opis zwrotów gwarowych czy z mowy potocznej, które wypowiadane są w filmie. Im dokładniejsza, tym praca tłumacza jest lepsza.
Kolejną ważną sprawą przy tworzeniu napisów jest skracanie. Każdy doświadczony tłumacz wie, że im krótsze tłumaczenie, tym lepsze. Według opinii profesjonalnych tłumaczy, tekst tłumaczony powinien mieć dwukrotnie mniejsza objętość niż oryginał.
Płynność wyświetlania napisów. To kwestia techniczna, ale równie istotna. Chodzi o to, aby przetłumaczone napisy wyświetlały się na ekranie zgodnie z rytmem akcji. Nie mogą pojawiać się ani z opóźnieniem ani zbyt wcześnie. Wpływa to na spójność przekazu w relacji film – napisy.
Warto przeczytać: Niemieckie gazety-co się czyta w Niemczech?
Jak znaleźć pracę jako tłumacz filmów?
Przede wszystkim warto śledzić na bieżąco oferty internetowe. Jeśli jesteś doświadczonym tłumaczem, nie powinieneś mieć problemu ze zdobyciem ciekawych zleceń. Często propozycje tłumaczeń filmów skierowane są do osób, które mają doświadczenie i praktykę w tego rodzaju tłumaczeniach.
Dlatego jeśli jesteś dopiero na początku swej kariery tłumacza audiowizualnego, zdobądź tę praktykę. Wiele biur tłumaczeń na stałe współpracuje z dystrybutorami filmów na polski rynek. Tam właśnie można poznać wszystkie tajniki pracy tłumacza filmów.
Możesz także spróbować swoich sił jako tłumacz Netflixa. Platforma nadal poszukuje dobrych tłumaczy do współpracy przy przekładzie seriali i filmów. Netflix uruchomił platformę Hermes, dzięki niej można zacząć tłumaczyć filmy i seriale. Jednak nie wszyscy są przyjmowani tak po prostu. Trzeba zdać test umiejętności, który trwa 1,5 godziny. Poprzez pracę dla Netflixa można zdobyć tak ważne w tej pracy doświadczenie i podszkolić warsztat pracy.
Dobrym pomysłem jest także zapisanie się na kurs przekładu audiowizualnego, który z pewnością przybliży specyfikę pracy tłumacza filmów. Zajęcia odbywają się w studiach nagrań. Na kursie można nauczyć się tworzenia listy dialogowej, przygotowania napisów do filmu czy nagrania próbek tłumaczenia. Są doskonałym narzędziem edukacyjnym dla wszystkich początkujących tłumaczy filmów.
Tłumaczem filmów może zostać każdy tłumacz. Ale nie każdy nim będzie. W tej pracy ważna jest determinacja, cierpliwość i dobra motywacja. Jeśli dodatkowo masz wyjątkowe umiejętności interpersonalne i duże pokłady inteligencji emocjonalnej, z pewnością praca tłumacza filmów jest dla Ciebie.
Może Cię także zainteresować:
