Najbardziej znanym podziałem tłumaczeń jest podział na tłumaczenia pisemne i ustne. Te pierwsze są ogromnie rozpowszechnione. Niewiele osób zaś wie, że tłumaczenia ustne były pierwszymi tłumaczeniami na świecie w ogóle. Dały początek światowej translatoryce. Tłumaczenia ustne dzielimy na konsekutywne i symultaniczne. Jaka jest między nimi różnica? Które z nich są najbardziej powszechne?
Tłumaczenia ustne – konsekutywne a symultaniczne. Kiedy stosowane są pierwsze, a kiedy drugie z nich? Czy każdy tłumacz tłumaczy ustnie konsekutywnie i symultanicznie? Dobre biuro tłumaczeń współpracuje zawsze z kilkoma doświadczonymi tłumaczami ustnymi. Jeśli szukamy najlepszych, poznajmy specyfikę ich pracy. Dziś sprawdzimy właśnie te dwa rodzaje tłumaczeń ustnych – konsekutywne i symultaniczne.
Tłumaczenie ustne symultaniczne – na czym polega?
To tłumaczenie ustne jest bardzo specyficzne. Polega ono na tym, że wykonywane jest równolegle z wypowiedzią mówcy w języku źródłowym. Tłumaczenie symultaniczne odbywa się w dźwiękoszczelnej kabinie i wykonywane jest przez dwóch tłumaczy. Dlaczego potrzebni są aż dwaj tłumacze? Otóż, tłumaczenie ustne symultaniczne wymaga ogromnego skupienia i zaangażowania w przekład. Dlatego po kilkunastu minutach intensywnego tłumaczenia, osoba wykonująca przekład po prostu się męczy. Spadek energii i poziomu koncentracji może powodować obniżenie jakości przekładu. Dlatego tłumacze wymieniają się średnio do 30 minut. Każdy z tłumaczy ma mikrofon, a odbiorca tłumaczenia – słuchawki w których słyszy przekład. Ten rodzaj tłumaczeń ustnych najczęściej zwany jest też konferencyjnym. Często można je zaobserwować podczas obrad Parlamentu Europejskiego czy Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Warto wiedzieć, że na takim forum tłumaczenie symultaniczne odbywa się jednocześnie w kilku, a nawet kilkunastu językach naraz. Każdy język ma swój własny kanał nadawczy i odbiorczy. Dlatego tłumaczenia nie mieszają się.
Tłumaczenia konferencyjne symultaniczne sprawdzają się także podczas dużych spotkań. Często można spotkać również określenie tłumaczenie szeptane. Czym ono jest? To rodzaj tłumaczenia symultanicznego. Wygląda jednak nieco inaczej. O ile standardowe tłumaczenie symultaniczne odbywa się z kabiny, o tyle szeptane jest bezpośrednie. Tłumacz znajduje się w bliskim sąsiedztwie osoby dla której tłumaczy, tuż obok niej. Słysząc wypowiedź mówcy w języku źródłowym, od razu tłumaczy ją, niemal do ucha odbiorcy.
Tłumaczenia symultaniczne są ogromnie trudne. Od tłumacza wymagają nie tylko biegłej znajomości języka obcego, ale znacznie więcej. To praca pod ogromną presją. Trzeba umieć szybko zareagować na konkretną sytuację, dobrać słownictwo do kontekstu i szybko przetłumaczyć wypowiedź. Tłumacz symultaniczny musi wykazywać się opanowaniem i odpornością na stres.
Profesjonalny tłumacz symultaniczny potrafi szybko, jasno i prosto przetłumaczyć słyszaną równolegle wypowiedź mówcy. Tłumaczenie musi być wierne i nie wolno zmieniać słyszanych słów ani zamieniać je „lepszymi” odpowiednikami. Od prawidłowego tłumaczenia może bardzo wiele zależeć.
Czym jest tłumaczenie ustne konsekutywne ?
Jest to drugie z rodzajów tłumaczeń ustnych. Polega ono na tym, że mówca wypowiada pewien fragment tekstu. Następnie prelegent przerywa wypowiedź. I w tym czasie tłumacz wygłasza tłumaczenie. Najczęściej ten rodzaj tłumaczenia ustnego wykorzystywany jest podczas spotkania biznesowego, uroczystości i gal. Ich trudność polega na tym, że tłumacz podczas przemowy mówcy w języku źródłowym musi zapamiętać elementy jego wypowiedzi. Często stoi też obok prelegenta.
Trudność tłumaczenia konsekutywnego polega na tym, że tłumacz musi zapamiętać dłuższy fragment tekstu aby poprawnie go przetłumaczyć. Może oczywiście sporządzać notatki w czasie mowy prelegenta. Jednak najlepsi tłumacze konsekutywni potrafią zapamiętać nawet dziesięciominutowy monolog mówcy. I później, z pamięci odtworzyć go w języku docelowym. Zazwyczaj jednak mówca wygłasza trzy, cztery zdania a następnie oddaje głos tłumaczowi. Tłumacz konsekutywny musi nie tylko świetnie znać język obcy. Musi także mieć dobrą pamięć i koncentrację. Każde wtrącenie, przerwanie wątku w wypowiedzi mówcy nie może mieć odzwierciedlenia w tłumaczeniu. Przekład nawet tak trudnych wykładów jak te z przerwami musi odbywać się płynnie i bez zająknięcia.
Warto przeczytać: Historia tłumaczeń ustnych
Tłumaczenia ustne – konsekutywne a symultaniczne, czym się różnią?
Przyjmuje się, ze tłumaczenia symultaniczne są trudniejsze od konsekutywnych. Tłumaczenia symultaniczne wymagają ogromnej koncentracji i konieczności spontanicznego przekładu równolegle słyszanej przemowy. Tłumaczenia konsekutywne zaś wymagają umiejętności dobrego zapamiętywania wypowiedzianych kwestii i odtworzenia ich jak najwierniej. Warto wiedzieć, że trudno jest zapamiętać dokładnie dłuższą wypowiedź. Dlatego tłumaczenie konsekutywne jest raczej oddanie kontekstu językowego niż dokładne tłumaczenie słowo w słowo.
Najważniejszą różnicą pomiędzy pracą tłumacza konsekutywnego a symultanicznego jest forma pracy. O ile pierwsza z nich często wymaga publicznego wystąpienia, o tyle druga daje pozorny komfort pracy w odosobnieniu. Ale to jedynie pozory. Ogromne skupienie, koncentracja i odporność na stres – takie cechy muszą mieć najlepsi tłumacze ustni.
Wydaje się, że obecnie tłumaczenie symultaniczne jest bardziej popularne niż konsekutywne. Te ostatnie najczęściej wykorzystywane jest podczas oficjalnych kolacji, uroczystości międzynarodowych lub podczas gal rozdania nagród. Biznesowy charakter spotkań również sprzyja tłumaczeniu konsekutywnemu.
Praca tłumacza ustnego jest ogromnym wyzwaniem. Bez względu na to, którego rodzaju tłumaczenia ustnego jesteśmy specjalistą. Wymaga skupienia oraz opanowania tremy przed publicznymi wystąpieniami. Nie wszyscy, nawet doświadczeni tłumacze potrafią sobie z tym poradzić.
Może Cię także zainteresować:
